Yazımızda; evim şirketlerinin tasarruf finansman sözleşmeleri kapsamında müşterilerden peşin olarak aldığı çalışma bedeli, organizasyon ücreti veya organizasyon masrafı adı altında ödenen tutarların yasal yollarla şirketlerden nasıl iade alınabileceğine dair ve çalışma bedeli iadesi için başvurulabilecek yasal yollar hakkında bilgiler yer almaktadır. Müşterilerin evim şirketleriyle akdettikleri sözleşmelerde ”cayma halinde çalışma bedeli iade edilmez.” şeklinde yer alan hükümlerin, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca haksız şart teşkil ettiğine ilişkin değerlendirmelere ve emsal mahkeme kararlarına yazımızdan erişebilirsiniz. Ayrıca organizasyon ücretinin veya organizasyon masrafının iadesi ve sözleşmeden cayma hakkının bildirilmesi için evim şirketlerine gönderilmesi gereken ihtarnamenin örneğine yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Evim şirketleri
Tasarrufa dayalı faizsiz finansman sistemi konut, araç veya arsa edindirme amacıyla ekseriyetle 200 veya 250 kişiden oluşan gruplarda yer alan üyelerin her ay belirli miktarlarda taksit ödemek suretiyle her ay grup katılımcılarından birinin konut, araç veya arsa sahibi olmasını sağlayan bir organizasyon şeklidir. Evim şirketleri ise bu sistemin organizasyonunu yönetmektedir. Bu çerçevede evim şirketleri müşterilerinden sözleşmenin kuruluş aşamasında organizasyon ücreti veya çalışma bedeli adı altında belli miktarlarda ödemeler almaktadır. Bu ödemeler peşin olarak yapılmaktadır. Sözleşme kurulduktan sonra müşteriler her ay belli miktarda taksitleri şirkete ödeme, şirket ise sözleşmede kararlaştırılan tarihte müşteriye veya konut, araç ya da arsa satıcısına teslimatı yapma yükümlülüğü altına girmektedir.
BDDK‘nın sitesinde yer alan bilgiye göre altı adet aktif evim şirketi bulunmaktadır. Bu kuruluşlar ise; Birevim Tasarruf Finansman A.Ş., Eminevim Tasarruf Finansman A.Ş., Fuzul Tasarruf Finansman A.Ş., İmece Tasarruf Finansman A.Ş., Katılımevim Tasarruf Finansman A.Ş., Sinpaş Tasarruf Finansman A.Ş.
07.03.2021 tarihli kanunla birlikte getirilen düzenlemeler
07.03.2021 tarih ve 31416 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7292 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile evim şirketleri için birçok düzenleme getirilmiştir. Anılan kanunun 39/A/3 hükmü gereğince müşteri, sözleşme imzalanmasını takip eden on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tasarruf finansman sözleşmesinden cayma hakkına sahip olacak ve müşterinin söz konusu cayma hakkını kullanması hâlinde şirket, çalışma bedeli dâhil, müşteriden aldığı tutarın tamamını cayma kararının bildirilmesinden itibaren on dört gün içinde iade etmekle yükümlü olacaktır. Söz konusu kanunun 39/A maddesi mucibince müşteriye tasarruf dönemi bitimine kadar sözleşmede fesih hakkı tanınmış olup, müşterinin fesih hakkını kullanması durumunda ise organizasyon ücretinin dışında kalan toplam birikimin müşteriye ödeneceği belirtilmiştir. Buna göre müşteriye sözleşmenin imzalanmasından itibaren on dört gün içerisinde sözleşmeden cayma hakkı tanınmış, bu hakkın kullanılmaması ya da bu süreden sonra kullanılması durumunda çalışma bedelinin müşteriye iade edilmeyeceği düzenlenmiştir.
Söz konusu kanun 07.03.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle 07.03.2021 tarihinden önce evim şirketleri ile müşteriler arasında kurulan sözleşmelerde uygulama alanı bulmayacaktır.
Evim şirketinin teslimatı yapmaması veya ertelemesi halinde müşterinin hakları nelerdir?
Evim şirketleri ile müşteriler arasında yapılan sözleşmede teslimat tarihi belirlenmiştir. Söz konusu tarih, kesin teslimat tarihi veya son teslimat tarihi adı altında sözleşme hükümlerinde yer almaktadır. Sözleşmede kararlaştırılan tarihteki teslimat tarihinin evim şirketi tarafından ertelenmesi halinde müşterinin dava açarak çalışma bedeli ve birikim tutarlarını iade alma hakkı bulunmaktadır. Ancak bu durumda birtakım hususlara dikkat edilmelidir.
Vatandaşların bu durumda sözleşmeden çıkarak dava açma ve evim şirketine ödediği tutarları (çalışma bedeli/organizasyon ücreti dahil) geri alma hakları bulunmaktadır.
İade için 80 gün veya 6 aylık sürenin dolmuş olmasına rağmen ödeme yapılmaması halinde müşterinin hakları nelerdir?
Müşterinin sözleşmeyi feshetmesi veya sözleşmeden çıkması halinde evim şirketi tarafından 80 gün veya 6 ay sonra birikim tutarlarının iade edileceği belirtilebilmektedir. Ancak söz konusu süreler dolmasına rağmen iade yapılmaması halinde müşterinin yasal yollara başvurma hakkı bulunmaktadır.
Evim şirketlerine (Birevim, Eminevim, Fuzulevim vb.) ödenen çalışma bedelinin iadesine ilişkin ihtarname örneği
İşbu ihtarname örneği; evim şirketinin sözleşmede yer alan teslimat tarihini ertelemesi nedeniyle müşteri tarafından sözleşmenin feshedildiğini bildirmeye ve sözleşme kapsamında çalışma bedeli veya organizasyon ücreti adı altında ödenen tüm paraların müşteriye iade edilmesinin ihtarına ilişkin olup somut olaya göre değişkenlik arz etmektedir.
Görevli ve yetkili mahkeme
6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 73/1 hükmüne göre tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri görevlidir. Anılan kanunda tüketici ve tüketici işlemi kavramları tanımlanmıştır:
- Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
- Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlemi,
ifade etmektedir.
İşbu sözleşmelerde taraflardan biri müşterilerdir. Müşteriler, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi ifade etmektedir. Bu nedenle evim şirketleri ile müşteriler arasında kurulan sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümünde tüketici mahkemeleri görevlidir.
6100 Sayılı HMK’nın 6. maddesine göre genel yetkili mahkeme davalının yerleşim yeri mahkemesidir. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 73/5 hükmü gereğince tüketici davaları, tüketicinin ikametgahı adresinde de açılabilecektir.
Arabulucuya başvurma zorunluluğu
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 73/A hükmü gereğince tüketici mahkemelerinde görülen uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Arabulucuya başvurmadan açılan davalar tüketici mahkemeleri tarafından reddedilecektir. Arabuluculuk sürecinin sonunda anlaşma sağlanamazsa dava sürecine geçilecektir.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 73/A-1/a hükmü mucibince tüketici hakem heyetinin görevi kapsamında olan uyuşmazlıklarda dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümler uygulanmaz.
Ben bir evime tasarruf finansmanina girdim bir yıl önce konut olarak yazıldım ama bana o zaman ister konut ister araç dediler konut fiyatları yükseldi bende gittim konut alamicam araba Alaçam dedim onlarda sıkıntı yok olur dediler bununla alakalı iç kere gittim problem yok tamam dediler şimdi teslimat zamanı geldi bana konutu arabaya ceviremiyoruz diyorlar yılbaşında yeni duzenleme geldi diyorlar bende bize neden haber vermiyorsunuz düzenleme gelmeden diyorum genel müdürlük bilir diyorlar ben size geldim araca çevirin dedim diyorum böyle olacağını nerden bileleim diyorlar sozleymeyi fes edelim diyoruz paramızı 6 ay sonra bide 36 bin TL paramızı keserek veriyorlar çok madurum lütfen yardımcı olur musunuz
Bilgi ve danışmanlık için 0553 148 0706 numaralı telefon üzerinden iletişime geçebilirsiniz.
2023 Şubat ayında birevim firmasına 300 bin TL araç finansmanı için katıldım, sözleşmede yazmamasına rağmen şuanda araç alımına 15 yaş ve 150 bin km altı şartı gelmiş 2024 yılbaşından itibaren. Bu tutara alınabilecek o kriterlerde araç olmadığından ve kendim de üstüne ekleme yapamayacağımdan dolayı sözleşmeyi feshetmek istiyorum fakat ödediğim 27 bin TL çalışma bedelinin geri alınamayacağından çekiniyorum. Kendilerine böyle bir uygulama geldiğini ve herhangi bir yolu olup olmadığını sorduğumda ise piyasanın yaklaşık 1 buçuk katı fiyatlarda olan, benden istedikleri kriterlerle uzaktan yakından alakası olmayan kendi 2.el araçlarından alabileceğimi söylüyorlar. Ödeme yöntemlerinde de sonradan değişiklik yaparak kendilerine göre fark çıkartan bu firmadan sözleşmeye uymadıkları gerekçesi ile paramı geri alabilir miyim (masraflar kesildikten sonraki çalışma bedeli dahil)? Bana kanun maddeleri ya da emsal karar ile beraber olumlu bir cevap verirseniz iletişime geçerek müvekkiliniz olmayı isterim. Teşekkürler kolay gelsin.