İşyerinde Cinsel Taciz Fesih Sebebi Midir?
İşyerinde cinsel taciz, 4857 sayılı İş Kanununun 24/2-b hükmüne göre işçiye haklı olarak iş sözleşmesini feshetme hakkı vermektedir. İşyerinde cinsel taciz eyleminin başka bir işçi, işveren, işveren vekili veya üçüncü bir kişi (örneğin müşteri) tarafından gerçekleştirilmesi de bu hüküm kapsamındadır.
İşçinin İşverenin Başka Bir İşçisine Cinsel Tacizde Bulunması
İşçinin, işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması halinde işverenin hukuki olarak sorumluluğu doğar. Çünkü işyeri, işverenin kontrolü altındadır. İşveren, işçileri her türlü tacize karşı korumakla yükümlüdür. Bu nedenle işyerinde başka bir işçi tarafından cinsel tacize uğrayan işçi iş sözleşmesini haklı olarak feshetme hakkına sahiptir.
Eğer cinsel taciz işveren veya işveren vekili tarafından gerçekleştirilmişse, işçi hiçbir uyarıya gerek kalmadan işi bırakabilir. Ancak başka bir işçi tarafından gerçekleştirilmişse, işçi öncelikle olayı işverene bildirmeli ve gerekli önlemlerin alınmasını talep etmelidir.
İşveren, tacizin sona ermesi için gerekli tedbirleri almadığı takdirde işçi sözleşmeyi haklı nedenle feshedebilir. Gerekli önlemlerden amaç, saldırıyı önleyecek kuvvette olmasıdır. İşverenin önlemi; işçinin maruz kaldığı olayın tekrarlanmasını engellemeye yönelik olmalıdır. Bu yönde önlemin yetersiz kalması da işçiye haklı fesih imkanı verir. Tacizin ağırlığına göre tacizcinin işine son verilmesi de işverence alınması gereken önlemler arasında sayılmaktadır. İşçinin işyerinde başka bir işçiye cinsel tacizde bulunduğunu öğrenen işveren öğrendiği tarihten itibaren 6 iş günü içerisinde tacizci işçiyi işten çıkarması gerekir.
İşçinin İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Cinsel Tacize Uğraması
İşçi işveren veya işveren vekili tarafından cinsel tacize uğraması durumunda haklı nedenle iş sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Bu durumda, işçi herhangi bir ihtara gerek kalmadan işyerini terk ederek sözleşmeyi derhal feshedebilir. Bununla beraber işçi savcılığa suç duyurusunda bulabilir ve cinsel taciz nedeniyle manevi tazminat davası açabilir.
İşçinin işyerinde cinsel tacize uğraması nedeniyle başvurabileceği hukuki yollar kısaca şöyledir;
İş Sözleşmesinin Feshi: İşçi, cinsel taciz nedeniyle iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. İşveren veya işveren vekili tarafından gerçekleştirilen cinsel taciz, işçinin güvenliğini ve kişisel bütünlüğünü ciddi şekilde tehlikeye atmaktadır. Bu durumda işçi, iş yerini terk ederek iş sözleşmesini derhal sonlandırabilir.
Şikayet Hakkı: İşçi işyerinde cinsel taciz nedeniyle ilgili kişiler hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunabilir.
Manevi Tazminat Talebi: İşçi, cinsel taciz nedeniyle manevi olarak zarar gördüğünü iddia ederek manevi tazminat talep edebilir. Cinsel taciz, işçinin kişilik haklarını ihlal ettiği için, işçi bu zararı tazmin etmek için dava açabilir.
Kıdem Tazminatı Hakkı: İşçi bu durumda kıdem tazminatına hak kazanırken ihbar tazminatına hak kazanamaz. Konuyla ilgili ”Kıdem Tazminatı Hesaplama” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Ödenmemiş Alacakların Talebi: İşçi, hizmet süresi içerisinde ödenmemiş alacaklarını işverenden talep edebilir. Bunun için yasal yollara başvuru yapabilir.
İşçinin İşyeri Dışında Cinsel Tacizde Bulunması
İşçinin işyeri dışında 3. bir kişiye cinsel tacizde bulunması halinde işverenin işçinin sözleşmesini haklı nedenle fethetme hakkı olabilir. Bu durumda işçinin devamsızlık yapması veya tutukluluk gibi fesih nedenlerine dayanarak işveren haklı fesih yapabilir.
İşyerinde Cinsel Taciz Manevi Tazminat ve Ceza Davaları
İşyerinde cinsel taciz durumu mağdur işçi üzerinde ağır psikolojik tahribata sebep olabilir. İşçi manevi olarak yıpranabilir. Bu nedenlerle işyerinde cinsel taciz nedeniyle işçinin manevi tazminat davası açma hakkı bulunmaktadır. Manevi tazminat davası cinsel tacizde bulunan kişiye karşı açılabilir.
TCK madde 105 hükmüne göre; bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adlî para cezasına fiilin çocuğa karşı işlenmesi hâlinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. İşçi bu hüküm uyarınca işyerinde cinsel taciz nedeniyle ilgili kişiler hakkında suç duyurusunda bulunabilir.
İşyerinde Cinsel Taciz Yargıtay Kararları
- Yargıtay 9. HD. Esas:2013/7490 Karar:2015/470 Karar Tarihi:14.01.2015
- İşyerinde cinsel taciz şikayetine rağmen diğer işçi çıkarılmayıp bölümü değiştirilmekle yetinildiğinden tacize uğrayan işçi feshi haklıdır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde her ne kadar mahkemece davacının fesih bildiriminin bulunmaması sebebiyle davalının devamsızlık olgusunu ispatladığı kabul edilmiş ise de, evli olan davacının işyerinde çalışan diğer bir işçi tarafından telefonuna mesaj atılarak taciz edildiği yukarıya ifadeleri özetlenen tanık beyanlarıyla ispatlandığından ve yine bu tacizler sebebiyle davacının şikayetine rağmen işverenin tacizde bulunan işçiyi işten çıkartmayıp sadece servisinin değiştirilmesi sebebiyle davacı işçinin sözleşmeyi feshettiği tanık ifadelerinde beyan edildiğinden, mahkemece sözleşmenin davacı işçi tarafından maruz kaldığı eylemi durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmaması sebebiyle haklı sebeple feshedildiği kabulüyle kıdem tazminatının kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde reddi hatalı olup hükmün bozulması gerekmiştir.
- Yargıtay 9. HD. Esas:2015-35803 Karar:2019-6594 Karar Tarihi:25.03.2019
- Ceza davasında beraat etmişse de kamera kaydından işçiyi asansöre doğru bindirmeye çalıştığı, işçinin de direndiği anlaşılmakla fesih haklıdır.
Mahkemece işveren tarafından taciz olayının ispatlanamadığı ve açılan davada delil yetersizliğinden beraat kararı verildiği gerekçesi ile isteklerin kabulüne karar verilmiştir.
Cinsel taciz eyleminin yapısı gereği ardında delil bulunması her zaman mümkün olmayabilir. Mağdurun yada mağdurenin tek başına olduğu yerlerde bu tür eylemlere maruz kaldığı ve tacize uğrayanın çok azının çeşitli nedenlerle bu tür olayları işverene yansıtabildiği dikkate alındığında ispat noktasında tacize uğrayan lehine değerlendirmeye gidilmelidir. Ceza davasında delil yetersizliği nedeni ile beraat kararı verilmiş olması hukuk hakimini bağlamayacağından mevcut delil durumuna göre karar verilmelidir.
Dosya içinde yer alan taciz olayına dair görüntü kayıtlarında davacının diğer çalışan kadın işçinin yalnız olduğu bir aşamada ve gece saatlerinde masasına geldiği, kısa süreli bir konuşmadan sonra diğer işçinin masadan kalkması üzerine asansörün önüne geldikleri , asansörün önünde elleri ile müdahale ederek diğer işçiyi asansör içine sokmaya zorladığı kadın işçinin elleri ile davacıyı itmek suretiyle zorlukla uzaklaşabildiği anlaşılmaktadır. Dosyada mevcut delil durumuna göre davacının iş yerinde çalışan personele gece saatlerinde tacizde bulunduğu ve bu durumun 4857 sayılı İş Kanununun 25/II-e maddesi uyarınca haklı fesih nedeni olduğu ve fesih hakkının yasal sürede kullanıldığı anlaşılmakla, davacının ihbar ve kıdem tazminatı taleplerinin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalıdır.