Kentsel Dönüşüm Nedir?
6306 sayılı Afet Riskli Yapıların Yenilenmesi Hakkında Kanuna göre kentsel dönüşüm, afet riski taşıyan kent alanlarının belirlenerek daha sağlıklı ve yaşanılabilir hale getirilmesine denmektedir.
Kentsel dönüşüm, kaçak yapılaşmanın engellenmesi ve depreme dayanıklı olmayan eski binaların yenilenerek afetlerin potansiyel zararlarının azaltılması amacıyla gerçekleştirilen bir süreçtir. Bu süreç, kentsel alanlardaki yapı stokunun güvenli hale getirilmesini ve toplumun yaşam kalitesinin artırılmasını hedefler. Bu amaçla, mevcut binaların güvenlik standartlarına uygun şekilde yenilenmesi veya yeniden inşa edilmesi yoluyla şehirlerin afetlere karşı direncinin artırılması sağlanır. Bu şekilde, gelecekte olası felaketlerin etkileri minimize edilir ve toplumun güvenliği ve refahı güvence altına alınmış olur.
Konuyla alakalı ”Kentsel Dönüşüme İtiraz ve İptal Davası” adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Kentsel Dönüşümde Kiracı Tahliyesi
Kentsel dönüşümde kiracı tahliyesi için gerekli olan bir takım usuli işlemler bulunmaktadır. Bunlar, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da ve 6306 sayılı Kanun’un Uygulama Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir.
Kentsel dönüşümde kiracı tahliyesi riskli alan ve rezerv yapı alanlarında belirlenecek takvime göre, ilgili kurum tarafından 15 gün içinde veya maliklerle yapılan anlaşmada belirlenen süre içinde yapılır. Bu süreler içerisinde varsa su, elektrik, doğal gaz gibi hizmetlere ait borçlar ile ilgili taşınmaza ait vergi borçları ödenerek boş bir şekilde teslim işlemi gerçekleşmelidir.
Belirtilen sürede kiracının yapıyı tahliye etmemesi durumunda İlgili kurum veya İdarece, 90 gün içinde tahliye edilmesi gerektiği aksi halde yapının idari makamlarca zorla tahliye edileceği bildirilir. Yani kentsel dönüşüm tahliye süresi bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 90 gündür. 90 günlük süre yeni düzenlemeyle birlikte tek ve kesin süredir.
Verilen bu 90 günlük süre içerisinde tahliye gerçekleşmez ise; bu yapılara elektrik, su ve doğal gaz verilmemesi ve verilen hizmetlerin durdurulması ilgili kurumlardan istenir. Bu durumda yapıların tahliyesi; mülki amirler tarafından sağlanacak kolluk kuvveti desteğiyle ilgili kurum veya İdare tarafından yapılır.
Eski düzenlemeden farklı olarak 7471 sayılı Kanun ile getirilen değişiklikle; riskli yapılarda tahliye ve yıkım içim iki ayrı bildirim başka bir deyişle tebligat yapılmayacak, tek seferde 90 günlük tek ve kesin süre verilecektir. Yapılan bu tebligat maliklere tek tek değil, ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ yerine geçmek üzere, tespite ilişkin bilgileri içeren tutanak yapıya asılır, maliklere e-devlet üzerinden bildirim yapılır ve ilgili muhtarlıkta 15 gün süre ile ilan edilir. Tahliye bildirimi, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılır.
Konuyla alakalı ”Riskli yapı tespitine itiraz ve iptal davası” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Bina için riskli yapı kararı verildiği an kira sözleşmesi herhangi bir işleme ihtiyaç duymadan kendiliğinden sonra erer. Her ne kadar kentsel dönüşümde kiracının tahliyesine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmasa da Türk Borçlar Kanunu’nun 350. maddesinde yeniden inşa sebebi ile kiracının tahliyesi konusu düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesinde uygulanması gereken prosedürde uzun bir yargılama süreci gerektirmekte olduğundan kentsel dönüşüm prosedürünün sağladığı kolluk yardımı, ilgili kurum veya kuruluşlarca elektrik, su temininin durdurulması gibi yollar kiracının tahliye sürecini hızlandırmaktadır.