Boşanmada mehir alacağı davası ve mehir senedi örneği

Bu makalemizde mehir senedi ile ilgili merak edilen tüm sorulara cevap yer verilmiştir.

Konuyla alakalı boşanmada takıların ispatı başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Mehir senedi nedir?

Mehir, İslam hukukunun bir kurumu olmakla birlikte Türk yasalarında düzenlenmemiş ancak Yargıtay kararlarıyla kabul edilmiştir. Mehir senedi, kocanın kadına belirli bir mal veya para bağışlamayı taahhüt ettiği ve bu taahhüdün yazılı olarak belgelendiği bir sözleşme türüdür. Mehir senedine konu mal, para veya parasal değerler kadının kişisel malı olarak kabul edilir.

Mehir alacağı Türk Borçlar Kanunu’nun 288. maddesinde düzenlenen bağışlama vaadi sözleşmesi olarak kabul edilir. Bu uyuşmazlıklarda TBK’nın söz konusu hükümleri uygulanır.

Mehir ne zaman verilir?

Mehir, evliliğin bir neticesi olarak kocanın belirlenen malı kadına vermeyi taahhüt etmesidir. Bu taahhüt evlilik akdi esnasında gerçekleşir. Mehir olarak kararlaştırılan şey; evlenme anında, evlilik birliği içerisinde ya da evliliğin sona ermesi halinde kadına verilebilir.

Mehir Senedi Yoksa Ne Olur?

Kadın, mehir talebinde bulunursa bu mehrin varlığını da ispatlaması gerekir. Buna göre, mehrin geçerli olabilmesi için yazılı şekilde yapılmış olması gerekir. Eğer mehir bir taşınmaz veya taşınmaz üzerindeki ayni bir haksa, bu durumda resmi yazılı şekilde yapılmış olması gerekir. Resmi yazılı şekilde yapılmazsa geçersiz olur.

Mehir sözleşmesine halk arasında mehir senedi denilmektedir. Mehir sözleşmesinin geçerli olabilmesi için yazılı yapılması gerekir. Yapılan bir sözleşmenin geçerlilik şartındaki eksiklik o sözleşmenin yokluğuna yol açar. Bu sebeple usulüne uygun bir şekilde hazırlanmış mehir senedi yoksa mehir alacağı da talep edilemez.

Mehir senedi geçerlilik şartları nelerdir?

Mehir senedine konu mal, para veya parasal değerler, eşe evlilik anında ödenecekse mehri muaccel, evlilik sırasında (en geç boşanma veya eşin ölümüne kadar) ileri bir tarihte ödenecekse mehri mueccel niteliğindedir. Mehri müeccel Yargıtay uygulamalarında ve doktrinde bağışlama vaadi sözleşmesi olarak kabul edilmektedir. Mehri müeccel, taraflarca belirli bir tarihe bağlanabilirken kocanın ölümü gibi belirsiz bir tarihe de bağlanabilir. Yargıtay, mehri muaccele elden bağışlama hükümlerini uygulamaktadır.

Mehir senedi geçerlilik şartları şunlardır;

• taraflar ehliyetli olmalı,
• sözleşme yazılı şekilde yapılmalı,
• sözleşme ahlaka ve kamu düzenine aykırı olmamalı,
• sözleşme konusu belirli veya belirlenebilir olmalı,
• sözleşme konusu satışı ve kullanılması yasak olmayan şeylerden oluşmalı,
• sözleşme karşılıksız olmalı

Verilen Mehir Geri Alınabilir mi?

Kadına verilen mehir TBK madde 295 hükmünde yer alan durumlardan birinin varlığı halinde kadından geri alınabilir. Kadının sadakatsizliği veya eşini aldatması hali bu durumlara örnektir.

Yerine getirilmiş bağışlama sözünün geri alınabilmesi, geçerli bir mehir sözleşmesinin varlığı halinde söz konusu olur. Taşınmaz devri vaadini içeren mehir sözleşmelerinde bu durum ayrıca önem arz etmektedir.

Henüz verilmemiş mehrin geri alınabilmesi için ise TBK m. 296 hükmünde yer alan durumlardan birinin gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Mehrin geri alınması halinde TBK m. 297 hükmünde belirtilen 1 yıllık süre dikkate alınmalıdır.

Mehir üçüncü bir kişi tarafından ifa edilebilir mi?

Mehir borcu, borçlu eş tarafından ödenebileceği gibi borçlu lehine üçüncü bir kişi tarafından da ödenebilir. Mehir borçlusu genellikle erkek olmaktadır. Bu durumda mehir senedine konu mal, para veya parasal değerin erkek tarafından ya da erkeğin ailesi veya üçüncü bir kişi tarafından kadına verilmesi halinde mehir borcu sona erecektir.

Anlaşmalı boşanmada mehir verilir mi?

Anlaşmalı boşanmada mehir verilebilir. Bunun şartı tarafların mehir alacağıyla alakalı hususlar üzerinde açık bir şekilde anlaşmalarıdır. Yani mehir alacağının ne kadar olduğu, kim tarafından ve ne zaman ödeneceği gibi hususlar anlaşmalı boşanma protokolünde taraflarca kararlaştırılırsa, alacak hukuken güvence altına alınmış olur. Bu durumda anlaşmalı boşanmada mehir alacağı belirlenmiş olur ve bunun için ayrı bir dava açılmasına gerek kalmaz. Bu durumda mehir borçlusu anlaşmalı boşanma protokolüne aykırı davranırsa alacaklının bir takım hakları vardır. Bu konuyla alakalı anlaşmalı boşanma protokolüne uyulmazsa ne olur başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. Anlaşmalı boşanma protokolünde mehre ilişkin herhangi bir husus yoksa bu durumda ayrı bir dava açılması gerekir.

Boşanma davasında mehir talebi olur mu?

Boşanmada mehir talebi usulüne uygun mehir senedi olması halinde hakim tarafından değerlendirilir. Bu durumda boşanma davası açılırken boşanmanın yanında mehir talebinde de bulunulması gerekir. Boşanma davasında mehir talebi mahkemece ziynet alacağı talebinde olduğu gibi ayrı bir dava gibi incelenir. (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2022/10880 E., 2023/2739 K.)

Konuyla alakalı ziynet alacağı davası başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Erkek mehir vermezse kadının hakları nelerdir?

Evliliğin boşanmayla sona ermesi halinde mehir alacağını alamayan kadın, alacak davasıyla veya icra takibiyle alacağını tahsil edebilir. Bunun için mehir sözleşmesinin yazılı yapılmış olması gerekir.

Erkek mehir vermezse bu durumda kadın, mehir alacağını tahsil etmek amacıyla erkeğe mehir alacağı davası açabilir. Mehir sözleşmesinin konusu taşınmazın devri vaadini içeriyorsa resmi şekil şartlarına uygun bir şekilde yapılmış olması şartıyla kadın, taşınmazı devretmeyen erkeğe tescile zorlama davası açabilir.

Mehir alacağı davası nasıl açılır?

Mehir alacağı boşanma davasıyla birlikte talep edilebildiği gibi ayrı bir dava ile de talep edilebilir. Bu davaya mehir alacağı davası denir. Mehir alacağı davası, verilmesi taahhüt edilen ancak verilmeyen mehir senedine konu mal varlıklarının tahsiline dayalı bir davadır. Bu dava mehir borçlusuna karşı açılır. Bazı durumlarda mirasçılara karşı da açılabilir. Mehir alacağı davası niteliği itibariyle teknik davalardandır. Bu nedenle bu alanda uzman avukatlık ofislerinden hukuki yardım alınmasını tavsiye ederiz.

Erkek mehir vermeden ölürse mehir alacağı davası kime karşı açılır?

Mehir senedinden kaynaklanan borç ve alacaklar, eşlerden birinin ölümü halinde onların mirasçılarına geçer. Örnek verecek olursak; erkek mehir vermeden ölürse bu durumda mehir, erkeğin mirasçılarından talep edilebilir.

Mehir alacağı davası tanıkla ispat edilebilir mi?

Uygulamada mehir senedi olarak bilinen yazılı bir belgeyle, bu alacak ispat edilebilir. Yazılı bir belge olmadan sözlü bir şekilde yapılan mehir anlaşmaları hukuken geçersizdir. Mehir alacağı tanıkla ispat edilemez. Mehir alacağının ispatı sadece ve sadece geçerlilik şartlarına sahip yazılı bir belgeyle mümkündür.

Taşınmaz bağışlama vaadini içeren mehir sözleşmesinde söz konusu sözleşmenin geçerliliği açısından resmi şekil şartlarına uygun bir şekilde yapılması gerekir. 

Mehir alacağı davası zaman aşımı süresi nedir?

Mehir alacağı davası için kanunda ayrıyeten zaman aşımı süresi düzenlenmemiştir. TBK m. 146 hükmü gereğince kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, her alacak on yıllık zamanaşımına tâbidir. Bu nedenle mehir alacağı davası da genel zaman aşımı süresi olan on yıllık süreye tâbidir. Söz konusu süre boşanma davasının kesinleşmesinden veya eşlerden birinin ölümü halinde ölüm tarihinden itibaren başlar.

Mehir alacağı davası hangi mahkemede açılır?

Mehir alacağı davasında görevli mahkeme hususunda içtihat birliği bulunmamaktadır. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi E. 2019/482, K. 2019/3079 numaralı kararında görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu belirtilmişken, Yargıtay 3. H.D. 2014/20951 E., 2015/16950 karar sayılı ve Yargıtay 3. H. D.E. 2018/7046,K. 2019/4764 karar sayılı kararlarında ise mehir alacağının aile hukukundan kaynaklanması nedeniyle aile mahkemesinin görevli olduğu belirtilmiştir. Yargıtay’ın son uygulamalarına bakıldığında ise mehir senedine dayalı alacak davalarının aile mahkemesinin görev alanına girdiğine yönelik görüş birliğinin oluşmaya başladığı görülmektedir.

Mehir alacağı davasında yetkili mahkeme davalının ikamet ettiği yerdeki mahkemedir.

Mehir Senedi Örneği

Yukarıda mehir sözleşmesi örneğine yer verilmiştir. İşbu mehir senedi örneği taslak halinde hazırlanmış olup her somut olaya göre değişkenlik arz eder. Bu nedenle bu alanda uzman avukatlık ofislerinden yardım alınmasını tavsiye ederiz.