Miras malı hisseli arsaya izinsiz ev yapılması 2024

Miras malı hisseli arsaya izinsiz ev yaptım ne yapmalıyım?

Miras malı hisseli arsaya izinsiz ev yapmak veya köyde hisseli arsaya ev yapmak uygulamada sıkça rastlanılan bir durumdur. Bir mirasçının kendi imkanlarıyla miras kalan arsaya ev yapması söz konusu evin tereke mallarına dahil edilerek diğer mirasçıların da bu evden pay almalarına sebep olabilmektedir. Bu durumu engellemek için ise hisseli arsaya izinsiz ev yapan mirasçının söz konusu evin kendisi tarafından yapıldığını dava yoluyla tespit ettirmesi gerekmektedir. Bu dava ise muhdesatın aidiyetinin tespiti davasıdır.

Hisseli arsaya izinsiz yapılan evin iskanının olmaması muhdesatın aidiyetinin tespiti davasında evin kim tarafından yapıldığının tespitine engel teşkil etmemektedir. Bu durumda söz konusu kaçak evin arsaya değer katması yeterlidir. Muhdesatın aidiyetinin tespiti davasının hukuki yarar bulunması koşuluyla açılabileceği doktrinde ve Yargıtay uygulamasında kabul edilmektedir. Taraflar arasında görülmekte olan bir ortaklığın giderilmesi davasının varlığı ya da taşınmazın veya üzerinde bulunan muhdesatın kamulaştırma işlemine tabi tutulması veya kentsel dönüşüme tabi olması halinde taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatlar hakkında aidiyetin tespiti davası açılmasında hukuki yarar bulunduğu benimsenmektedir. (Yargıtay 8. H. D. 2014/25148 E., 2015/1609 K)

Muhdesatın aidiyetinin tespiti davası nasıl açılır?

Muhdesatın aidiyetinin tespiti davasının açılması bazı şartlara bağlıdır. Mirasçılardan herhangi birinin veya birkaçının ortaklığın giderilmesi davasını açmış olması gerekir. Çünkü bu dava açılmadan muhdesatın aidiyetinin tespiti davası da açılamaz. Bu davada ise hisseli arsaya ev yapan mirasçı tarafından hak iddiasında bulunulmalıdır. Diğer mirasçıların bu iddiayı reddetmesi halinde mahkeme, hak iddiasında bulunan mirasçıya muhdesatın aidiyetinin tespiti davasını açması için süre verir. Mirasçı, verilen süre içerisinde işbu davayı açmalı ve bu davada hisseli arsaya yapılan evin kendisi tarafından yapıldığını ispat etmelidir.

Miras malı hisseli arsaya ev yaptığımı nasıl ispat edebilirim?

Muhdesatın aidiyetinin tespiti davasında muhdesatın kime ait olduğu ya da kim tarafından meydana getirildiği taşınmaz üzerindeki konumunu ve yüzölçümünü muhdesatın niteliğini ve cinsini duraksamasız belirleyecek şekilde hüküm kurulması gerekir. 

Bu dava her türlü delille ispat edilebilir. Evin kim tarafından yapıldığı, masraflarını kimin karşıladığı tanık, yazılı belge, fatura, ödeme dekontları gibi delillerle ispat edilebilir.

Mirasa malı hisseli arsaya izinsiz ev yapan mirasçı, söz konusu evin kendisi tarafından yapıldığını ispat etmesi şartıyla hakkına kavuşacaktır. Bunun için dava açılması gerekmektedir.

Arsama İzinsiz Ev Yapılmış Ne Yapmalıyım?

Kural olarak arazi üzerine yapılan yapılar arazinin bütünleyici parçası olur ve arazi malikinin mülkiyetine geçer. Ancak haksız inşaat hali, bütünleyici parça kuralının istisnasıdır.

Malzeme malikinin, bilmeden veya bilerek başkasının arazisine inşaat yapması haline haksız inşaat denir.

Arazi maliki, haksız inşaat durumunda malzemenin sökülüp kaldırılmasını talep etme hakkına sahiptir. Bu hakkın kullanılabilmesi için, inşaatın arazi malikinin rızası dışında yapılmış olması ve yapının sökülmesinin aşırı zarara yol açmayacak olması gerekmektedir. Bu takdirde, malzemenin sökülüp kaldırılması masrafları malzeme malikine ait olacaktır. Arazi üzerine yapılan haksız yapının kalkmasıyla birlikte arazi maliki, mülkiyet hakkından doğan yetkileri koşulsuz kullanmaya devam edebilecektir.

Haksız inşaat halinde eğer yapılan haksız yapının sökülüp kaldırılması aşırı bir zarara yol açacaksa “üst arza tabidir” kuralı gereği arazi maliki yapının da maliki olacaktır. Bu halde arazi maliki, malzeme malikine; malzeme maliki iyiniyetli ise kullanılan malzeme ve malzeme sahibinin emeğini ödeyecektir. Malzeme maliki kötüniyetli ise malzemenin değeri kadar bir tazminat ödeme yükümlülüğü altına girecektir.

Haksız inşaat halinde yapılan yapının, arazinin değerinden fazla olması halinde arazinin mülkiyeti malzeme sahibine devredilebilir. Bu durumda devri isteyen taraf, iyiniyetli olmalıdır. Bu hakkın kullanılması karşılığında malzeme maliki arazi malikine uygun bir bedel ödemelidir.

Mülkiyet hakkının sağladığı yetkilerin malik tarafından tam anlamıyla kullanılmasının engellendiği durumlarda, malik tarafından kullanılmasını engelleyen kişilere karşı haksız elatmanın önlenmesi davası da açılabilir. Bu davanın açılabilmesi için yapılan müdahalenin haksız olması gerekir.

Sonuç olarak arsasına izinsiz yapı yapılan malik; yapılan yapının sökülüp kaldırılma, yapının maliki olacaksa uygun bir miktar tazminat verme, uygun bir miktar tazminat karşısında arazinin mülkiyetini devretme haklarına sahipken, yapı yapıldığı sırada haksız elatmanın önlenmesi davasını açma hakkına da sahiptir. Konuyla alakalı Elatmanın önlenmesi davası şartları başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Köyde Hisseli Arsaya Ev Yapmak

Birden fazla sahibi bulunan arazilere hisseli arazi denir. Yani hisseli arazinin birden çok maliki bulunur.

Hisseli bir arazide konut imarı varsa bu araziye konut yapılabilmesi mümkündür. Ancak hisseli bir arazide konut yapılabilmesi için bütün hissedarların rızalarının alınması gerekmektedir.

Hisseli arazide, hissedarların hangi kısımları kullanacağı belirtilmişse her bir hissedar kendine özgülenen alan üzerinde diğerlerinin haklarını kısıtlamayacak ölçüde tasarrufta bulunabilir. Ancak hisseli arazinin hissedarlara özgülenmemesi halinde tasarrufta bulunmak için yani ev yapabilmek için her bir ortağın rızası gerekmektedir.

Onay alınmadan hisseli arazi üzerinde ev yapılması diğer hissedarların mülkiyet hakkını ihlal eder. Bu durumda söz konusu yapı kaçak yapı vasfına sahip olur. Bu yapılara belediyeler idari yaptırım uygulayabilir.

Müşterek Yere Ev Yapmak Sonucu Ne Olur?

Müşterek arsa, birden fazla kişinin ortak mülkiyetini ifade eder. Yani müşterek yerde birden fazla kişinin mülkiyet hakkı bulunur. Müşterek ortaklığın söz konusu olduğu yerde tasarruf işlemi yapabilmek için her ortağın rızası gerekir.

Müşterek arsaya konut imarı olduğu taktirde ev yapmak mümkündür. Ancak müşterek arsada konut yapılabilmesi için tüm maliklerin buna onay vermesi gerekir. Rıza alınmadan müşterek arazi üzerinde ev yapılması, diğer maliklerin mülkiyet hakkını ihlal eder. Bu durumda rızası alınmayan müşterek ortaklar yapının yıkımı için idari makamlara başvuru yapabilir.