Miras Malın Bir Varisin İzni Olmadan Satılması Halinde Ne Yapılmalıdır?
Miras malın bir varisin izni olmadan satılması uygulamada sıkça rastlanılan bir durumdur. Bu durum genellikle mirastan mal kaçırma maksadıyla yapılmaktadır. Miras bırakan mirasçılarından mal kaçırmak için üçüncü bir kişiye veya mirasçılardan birine miras kalan malı devretmekte ve muvazaalı işlem gerçekleştirmektedir.
Miras malın bir varisin izni olmadan satılması durumunda yasal mirasçıların birtakım hakları bulunmaktadır:
- Tapu iptali ve tescil davası açma hakkı: Bu dava muvazaalı bir şekilde satışı gerçekleştirilen taşınmazın tapusunun iptali ve muris adına veya tereke mallarına tescil edilmesi amacıyla açılır.
- Tenkis davası açma hakkı: Saklı paylı mirasçılar, saklı paylarını ihlal eden paylaşımı düzeltmek için bu davayı açabilirler.
- Terditli dava açma hakkı: Bir mirasçı eğer saklı paylı mirasçılardan biriyse aynı dava dilekçesinde terditli olarak da taleplerini ileri sürebilir. Terditli davada öncelikli talep, tapu iptali ve tescilidir ancak bu mümkün değilse tenkis davası ikincil bir seçenek olacaktır. Tenkis davasında mirasçının kazancı sadece saklı payla sınırlı olduğu için saklı paylı mirasçının terditli davada daha fazla kazanç elde etme olasılığı yüksektir.
Yukarıda sayılan davalar mirasbırakanın ölümünden sonra açılabilir.
Bu türden hileli bir satışın geçerliliği belirlenirken tarafların gerçek niyetleri, işlemi gerçekleştirme nedenleri, malın gerçek değeri ile satış bedeli arasındaki farklar, yöreye ait gelenek ve görenekler vs. gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Muris muvazaasını kanıtlamak için yazılı delillere ihtiyaç duyulmaz. Bunun yerine muvazaalı bir işlemin gerçekleştirildiğine dair somut kanıtlar gereklidir.
Konuyla alakalı ”Mirastan mal kaçırma nasıl ispatlanır?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Sonuç
Ölen kişi sağlığında mirası üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilir. Ancak bazen mirasbırakan mirasçılardan birinin veya birkaçının mirastan pay almasını engellemek amacıyla malları üzerinde satış işlemleri yapabilir. Bu işlemler hileliyse miras bırakanın niyeti korunmayacaktır. Toplumumuzda, genellikle erkek evlatlara mirastan daha fazla pay vermek veya kız evlatların mirastan pay almasını engellemek amacıyla bu tür işlemler yapılabilmektedir.