Boşanırken Borçlar Ortak mıdır?; Boşanma sürecinde borçlar, edinilmiş mallara katılma rejimi çerçevesinde ele alınır. Bu rejime göre, evlilik birliği içinde eşlerin edindikleri mallar ortaktır. Bu husus borçlar konusunda farklıdır. Evlilik birliği içinde ortak amaçla yapılan borçlar eşler arasında ortak bir şekilde paylaştırılır. Ancak eşlerin şahsi borçlarından diğer eş sorumlu tutulamaz.
Bu yazımızda, boşanırken borçlar ne olur, boşanırken borçlar ortak mıdır gibi sorulara cevaplar yer almaktadır.
Boşanırken Borçlar Ne Olur?
Eşlerin evlendikten sonra kullandıkları krediler, kredi kartı borçları gibi konular boşanma ile gündeme gelmektedir. Boşanma aşamasında açılan mal rejiminin tasfiyesi davasında tarafların sahip olduğu mallar, gelirler tespit edilirken, borçları da tespit edilebilir.
Boşanırken Borçlar Ortak mıdır?
Eşler kendi aralarında ayrı bir mal rejimi belirlememişse edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır. Edinilmiş mallara katılma rejimi; eşlerin evlilik birliği içerisinde edindikleri mallara diğer eşin ortak olmasıdır. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere mallara ortak olan eş, edinilmiş mallara katılma rejimine göre borçlara da ortak olacaktır.
Borçlar, tarafların evlilik birliğinde yaptıkları harcamalardır. Şayet borcun kişisel olmadığı tespit edilebiliyorsa tarafların ortak borçlandığı kabul edilir. Borcun kendisine ait olmadığını ve evlilik için yapıldığını ispat eden taraf, bu borçtan kurtulabilir.
Boşanma Borç Paylaşımı
Boşanma sürecinde borçların paylaşımı, evlilik süresince edinilen borçların niteliğine ve kimin yararına yapıldığına bağlı olarak belirlenir. Evlilik birliği içinde yapılan borçlar genellikle ortak kabul edilir ve her iki eş de bu borçlardan sorumlu olabilir. Bu sorumluluk, evlilik birliği için yapılmış harcamalar ve alınan krediler açısından geçerlidir.
Borç paylaşımında, borcun aile birliği için mi yoksa bireysel amaçlar için mi yapıldığının tespiti önemlidir. Eğer borçların kişisel amaçlarla yapıldığı ispat edilemezse, genellikle bu borçlar aile birliği için yapıldığı kabul edilir ve her iki eş de bu borçlardan sorumlu tutulur.
Boşanma Sürecinde Borçlar Nasıl Paylaştırılır?
Taraflar arasındaki boşanma 2 şekilde gerçekleşir. Bu boşanma türlerine göre evlilik birliğinde yapılan borcun paylaşımı da farklılık gösterir. Özetlemek gerekirse;
- Anlaşmalı Boşanma: Eşler boşanma kararını anlaşarak vermişlerse anlaşmalı boşanma protokolünde borçların paylaşımı konusunda anlaşma yapabilirler.
- Çekişmeli Boşanma: Borçların paylaşımı için boşanma davasında ayrı olarak mal rejimini tasfiyesi davası açılmalıdır. Bu davada borçların kişisel borç olup olmadığına ilişkin inceleme yapılır. Buna göre paylaşım yapılır.
Borç paylaşımında, borcun hangi tarihte ve hangi eş adına alındığı önemlidir. Borçlar genellikle alındıkları eşin sorumluluğunda olur. Ancak evlilik birliği için alınan borçtan diğer eş de sorumlu olabilir.
Boşanırken Borçların Paylaşımı Konusunda Hakim Nasıl Karar Verir?
Boşanma sürecinde borçların paylaşımı konusunda borçların niteliği ve neden yapıldığı hakkında somut deliller hakimin kararını etkiler. Bu süreçte, her iki eşin borçlara olan katkısı ve sorumluluğu mahkemeye sunulan delillerle ispatlanmalıdır. Taraflar bilirkişi veya uzman raporu alınmasını mahkemeden isteyebilirler. Bu raporlarda evlilik süresince edinilen borçların, eşlerin ortak ihtiyaçları için mi yoksa kişisel ihtiyaçları için mi yapıldığına ilişkin tespitler yer alır. Ortak ihtiyaçlar için yapılan borçlar genellikle her iki eşin de sorumluluğunda kabul edilirken, kişisel borçlar sadece borcu yapan eşin sorumluluğundadır.
Kredi İle Alınan Ev Boşanınca Ne Olur?
Eşler anlaşmalı olarak boşanıyorsa hazırladıkları protokolde kredili konutun kime ait olacağına karar verebilirler. Taraflar arasında anlaşma söz konusu değilse 1 Ocak 2002 tarihinden önce evlilik birliği içinde alınan mallar, kimin üzerinde ise ona aitken bu tarihten sonra alınan mallar aksine sözleşme yoksa her eşin 1/2 hakkı bulunmaktadır. Ev, 1 Ocak 2002 sonrasında alınmışsa edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olur. Buna göre kredi ile alınan evin boşanma aşamasındaki paylaşımı evlilik süresince ödenen kredi miktarı üzerinden eşler arasında paylaştırılarak yapılır.
Örneğin, 1.000.000 TL’lik krediyle alınan bir evde, 500.000 TL’lik kredi borcu ödenmişse, mahkeme bu ödenen miktarı dikkate alır ve bu 500.000 TL’yi eşit şekilde böler. Her eşe 250.000 TL düşer. Kalan borç evin değerinden düşülür ve taşınmazın kimin üzerine kayıtlı olduğuna bakılmaksızın, diğer eş kendi payını talep edebilir.
Aile büyüklerinden veya yakınlardan alınan maddi destekler de mal paylaşımı yapılırken mahkeme tarafından göz önünde bulundurulabilir.
Boşanırken Kredi Borcu Ne Olur?
Kredi borcunun ödeme sorumluluğu borcu alan eştedir. Yani kredi borçlarından eşler birlikte sorumlu olmazlar. Kredi hangi tarafın üzerineyse ödemeyi de o taraf yapmakla yükümlü olacaktır. Kredi borcu kötü niyetli olarak diğer eş adına çekilip boşanma davası açılabilir. Bu gibi hallerde bankaya başvurulabilir. Bunun sonucunda banka borçluyu değiştirebilir. Ancak bankadan olumlu bir yanıt alınamamışsa dava açılması gerekir.
Boşanırken Kredi Kartı Borçları Ne Olur?
Türk Medeni Kanunu’nun 224. maddesinde “Eşlerden her biri kendi borçlarından bütün malvarlığıyla sorumludur.” şeklinde belirtilmiştir. Bu kapsamda kredi kartı borcundan sorumluluk eşe yüklenemez. Kredi kartı borcu sahibi hangi eşse bu borcu o ödemekle yükümlüdür. Şayet bu kredi borcu karşılığında edinilen mal her iki eşe de yarar sağlayacak maksattaysa yani evlilik birliği için bu borç yapılmışsa diğer eş de bu borçtan sorumlu olur.
Eşimin Evlenmeden Önceki Borçları
Eşin evlenmeden önceki borçları, evlilik birliği içinde ortaya çıkan borçlardan farklı olarak değerlendirilir ve bu borcu olmayan eş, diğer eşin evlilik öncesi borçlarından sorumlu değildir. Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik birliği kurulmadan önce edinilen borçlar, borcu üstlenen kişinin kişisel sorumluluğundadır.
Evlilik öncesinde yapılacak bir evlilik sözleşmesiyle taraflar, hangi borçlardan sorumlu olduklarını açıkça belirterek, olası anlaşmazlıkların önüne geçilebilirler.
Eşin Kredi Borcu Diğer Eşi Bağlar Mı?
Eşin kredi borcunun diğer eşi bağlayıp bağlamayacağı, borcun niteliği ve evlilik süresince geçerli olan mal rejimine bağlı olarak değişiklik gösterir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 224. maddesi uyarınca, “Eşlerden her biri kendi borçlarından bütün mal varlığı ile sorumludur.” Bu hüküm, bireysel kredi borçları veya kişisel kredi kartı borçlarının yalnızca borç sahibi olan eşi bağladığını açıkça belirtir.
Ancak, evlilik birliği süresince müşterek ihtiyaçlar için kullanılan krediler veya ortak olarak alınan krediler, edinilmiş mallara katılma rejimi kapsamında değerlendirilebilir. Bu durumda, borcun boşanma sonrasında nasıl ödeneceği, anlaşmalı boşanma protokolünde veya mahkeme kararıyla düzenlenebilir. Eğer boşanma sürecinde taraflar arasında bir anlaşma sağlanmış ve borcun paylaşımı bu protokolde belirtilmişse, bu düzenlemeye göre hareket edilir.
Eşlerin Aralarındaki Borçlar
Türk Medeni Kanunu madde 217’ye göre mal rejimi, eşler arasındaki borçların muaccel olmasını önlemez. Bununla beraber bir borcun yerine getirilmesi, borçlu eşi evlilik birliğini tehlikeye düşürecek derecede önemli güçlüklere sokacaksa, bu eş ödeme için süre isteyebilir.
Alacaklı eş dilediği zaman borçlu eşten alacağını isteyebilir. Borcun ödenmemesi durumunda dilediği zaman borçlu eş hakkında yasal yollara başvurabilir. Borçlu eş, bu borcu yerine getirdiğinde evlilik tehlikeye girecekse süre talebinde bulunabilir. Bu talebini mahkeme değerlendirir. Ayrıca süre karşılığında borçlu eşten güvence gösterilmesi istenebilir. Özetle eşler arasındaki borçlar geçerli bir borçlardır. Ancak şartları oluşması halinde borcu olan eş ödeme için süre isteyebilir.
Evlilik Birliği İçerisindeki Borçlar
Borçların kim tarafından ve hangi amaçla kullanıldığı gözetilerek paylaşım gerçekleştirilir. Taraflar evlilik birliği Evlilik birliği için yapılan borçlardan her eş de yarı oranında sorumludur. Bu durum mal rejiminin tasfiyesi davasında incelenir.
Kocanın Borcundan Dolayı Eşe Haciz Gelir Mi?
Haciz işlemi borçlu olan kişinin malları üzerinde yapılır. Yani borçlu olmayan eşin kişisel mallarına haciz işlemi uygulanmaz. Evlilik birliğinde alınan mallar ortak mal kabul edildiğinden bu mallara haciz yapılabilir. Örneğin müşterek evde kullanım için alınan mobilyalara haciz işlemi uygulanabilir. Fakat borcu olmayan eş aksini iddia ediyorsa istihkak davası açabilir.
Evlilik birliği içerisinde alınan ev, eğer aile konutu olarak kullanıyorsa satışı mümkün değildir. Aksi halde eşin dava açma hakkı vardır. Detaylı bilgi için aile konutunun eşten habersiz satılması başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Sonuç
Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik sırasında edinilen mallar ve borçlar eşler arasında eşit olarak paylaşılır. Bu durum, “edinilmiş mallara katılma” rejimi olarak bilinir. Boşanma davası sürecinde mahkeme bu borçları paylaştırırken, borcun nasıl oluştuğunu değerlendirerek her eşin borçlardan ne derecede sorumlu olduğuna karar verir. Ancak tarafların bunu talep etmeleri gerekir.
Anlaşmalı boşanmalarda eşler genellikle malvarlığı ve borçların paylaşımı konusunda anlaşır ve mahkeme bu anlaşmayı onaylar. Ancak çekişmeli boşanmalarda, ayrı bir davada borçların paylaşımı belirlenir. Borçların hangi eş adına, ne zaman ve neden alındığı gibi detaylar paylaşım için büyük önem taşır. Hakim, karar verirken tarafların sunduğu delilleri dikkate alır.