Hukuki Makaleler

Boşanmada Arabuluculuk ve Aile Arabuluculuğu

Boşanmada Arabuluculuk ve Aile Arabuluculuğu

Boşanma süreci, çiftler için oldukça zorlayıcı ve yıpratıcı bir süreç olabilmektedir. Bu süreçte, boşanmada arabuluculuk, tarafların anlaşmazlıklarını daha hızlı ve düşük maliyetle çözmelerine yardımcı olabilir. Hem çekişmeli hem de anlaşmalı boşanmalarda arabuluculuk sayesinde çiftlerin ortak bir noktada buluşmaları kolaylaşır. Hukuki ve duygusal açıdan daha az yıpratıcı olan bu yöntem, boşanma ile ilgili birçok detayı anlaşarak çözme imkânı sunar. Yazımızda, boşanmada arabuluculuk hakkında bilinmesi gereken tüm detaylara değineceğiz.

Boşanma Davalarında Arabuluculuk Zorunlu Mu

Öncelikle arabuluculuk nedir sorusuna cevap vermek gerekir. Arabuluculuk; tarafları görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını, sorunlara kendilerinin çözüm üretmelerini sağlayan, çözüm üretemedikleri durumlarda çözüm önerisi de getirebilen, tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişi tarafından yürütülen alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. 

Türk Hukukunda mahkemelerin iş yükünün azaltılması amacıyla ve adliyeler aracı kılınarak bazı hukuk uyuşmazlıklarında alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak arabuluculuk müessesesi benimsenmiştir. Buna göre iş, ticaret, kira ve tüketici hukuku gibi hukuk alanlarında dava açmadan önce arabuluculuk dava şartı aranmaktadır. Dava şartı dediğimiz kavram ise, mahkemeye başvurmadan önce arabuluculuya başvurma zorunluluğudur. Arabuluculuğa başvurulmadan dava açılırsa, dava şartı yokluğundan açılan bu dava reddedilir. 

Boşanmada arabuluculuk başvurusu zorunlu değildir. Ancak boşanma davalarından önce taraflar ihtiyari olarak arabuluculuya başvurabilirler. Buna engel hukuki bir düzenleme yoktur. 

Boşanma davalarında mahkeme süreci uzun sürebilmektedir. Boşanmak isteyen eşler, bu süreçte psikolojik açıdan stres altında ve ekonomik yönden belli bir maliyete katlanmak zorunda kalmaktadırlar. Arabuluculuk ise bu yorucu ve maliyetli dönemi ortadan kaldırmakta, boşanma sürecinin kısa bir sürede ve daha az maliyetli bir şekilde sonuçlanmasını sağlayabilir. 

Bu yazımızı da okuyabilirsiniz:  Nafakanın Kaldırılması Davası 2025

Anlaşmalı Boşanmada Arabuluculuk

Anlaşmalı boşanma sürecinde arabuluculuk, tarafların anlaşmaya varmasını kolaylaştıran etkili bir yöntemdir. Boşanmada arabuluculuk sayesinde eşler, mahkeme sürecine girmeden, kendi aralarında anlaşarak boşanma işlemlerini tamamlayabilirler.

Anlaşmalı boşanmada arabuluculuk faaliyeti için adliyede bulunan arabulucular listesinden bir arabulucu atanması istenebilir. Bu durumda tarafsız ve bağımsız arabulucu ataması yapılır ve taraflar arasında boşanma müzakereleri başlar.  

Eşler arabuluculuğa başvurarak yorucu ve maliyetli olan mahkeme sürecinden kurtulmuş olurlar. Boşanmada arabuluculuk özellikle maliyet açısından eşlerin menfaatinedir. Çünkü yargılama giderleri son zamanda yapılan zamlarla birlikte fahiş hale gelmiştir. 2 yıla kadar uzayan mahkeme süreci sonrasında yoğun stres yaşayan taraflar bu yöntemle birlikte 2-3 aylık bir süreçte boşanma sürecini tamamlayabilecekler. Taraflar boşanmanın hızlı bir şekilde sonuçlanması ile birlikte hayatlarındaki kararları kısa sürede alabilecekler. 

Anlaşmalı boşanma davası nasıl açılır başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Çekişmeli Boşanmada Arabuluculuk

Ülkemizde çekişmeli boşanmada arabuluculuk, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların çözülmesi için önemli bir yöntemdir. Çekişmeli boşanmada arabuluculuğa başvurmak zorunlu değildir. Ancak taraflar, mahkeme sürecine başvurmadan önce veya boşanma davası devam ederken arabuluculuk sürecine başvurabilirler. Çekişmeli boşanmada arabuluculuk için ihtiyari arabuluculuk yöntemi benimsenir. Taraflar ihtiyari arabulucuyu kendileri seçebilecekleri gibi arabuluculuk listesinden birinin atanmasını da isteyebilirler. Bu talepten sonra tarafsız bir arabulucu ataması yapılır. Arabulucu taraflarla iletişime geçerek toplantı günü belirler ve tarafların taleplerini dinler. Bu süreç 1 ay içinde sonuçlanır.

Boşanmada arabuluculuk mahkeme sürecine göre daha hızlı ve daha az maliyetlidir. Bu süreç tarafların psikolojik olarak daha az stres yaşamalarını da sağlar. 

Çekişmeli boşanmada arabuluculukla birlikte boşanma, velayet, nafaka, mal paylaşımı ve tazminat gibi konular üzerinde taraflar için anlaşma ortamı sağlanır. Arabuluculukda anlaşma sağlanır ve taraflardan biri bu anlaşmaya uygun hareket etmezse, diğer taraf hukuki yollara başvurabilir. Taraflar, anlaşmanın ihlali durumunda icra yoluyla haklarını arayabilirler. 

Bu yazımızı da okuyabilirsiniz:  HMK 119 - Dava Dilekçesinin İçeriği

Boşanmada mal kaçırm ve engelleme başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Boşanmalarda Arabuluculuk Ücreti 2024

Arabuluculuk Ücret Tarifesi’ne (https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/12/20231229-5-1.pdf) göre boşanmalarda arabuluculuk ücreti 2024 yılı için taraf başına en az 520 TL olarak belirlenmiştir. Bu ücret saatlik olarak hesaplanır.  

Boşanma Davasında Uzlaşma Nedir?

Boşanma davasında uzlaşma, çiftlerin aralarındaki anlaşmazlıkları mahkeme aşamasında sulh olarak çözüme kavuşturmaları durumunda söz konusu olur. Sulh ise tarafların aralarındaki uyuşmazlığı sözleşme ile veya duruşmada sözlü beyanda bulunmak suretiyle mümkündür.

Boşanmada arabuluculuk sürecinde tarafların stresi ve maaliyeti boşanma davasına göre daha az olur. Süreç taraflar arasında gizli bir şekilde yürütülür. Arabuluculuk sürecinde tarafların birbirleri ile paylaştığı bilgiler gizlilik esasına göre mahkeme sürecinde kullanılamaz. Aksi halde TCK kapmamında suç oluşur.  

Nafaka Davası Arabuluculuk Zorunlu Mu?

Nafaka davaları da Aile hukuku kapsamına girmektedir. Aile hukukunda zorunlu arabuluculuk bulunmamaktadır. Bu sebeple nafaka davalarında arabuluculuk zorunlu değildir. Ancak taraflar isteğe bağlı olarak arabulucuya başvurabilir. Arabuluculuk sürecinde taraflar karşılıklı müzakerede bulunarak hem mahkeme masraflarına oranla daha düşük hem de daha hızlı sonuç alabilir. Nafaka uyuşmazlığına ilişkin arabuluculuk görüşmelerinde gizlilik esastır. Yani taraflar bu görüşmelerde konuşulan hususları mahkeme sürecinde delil olarak kullanamaz. Başka mecralarda bu görüşmelere ilişkin bilgileri paylaşamaz. Aksi halde suç işlemiş olurlar. 

Nafaka davalarında arabuluculuk zorunlu olmasa da tarafların uzlaşmaya varabilmesi adına oldukça faydalı bir yöntemdir. Bu nedenle taraflar nafaka konusundaki uyuşmazlıkları arabuluculuk yöntemi ile çözebilirler.

Zorunlu Arabuluculuk Ücreti Kim Öder?

Tarafların arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaları halinde, arabuluculuk ücreti aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde karşılanır. 

Taraflardan birinin geçerli mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, yargılama giderlerinin tamamından sorumlu tutulur. Ayrıca bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmez. 

Bu yazımızı da okuyabilirsiniz:  Birevim mahkeme kararları

Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılmaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları halinde, iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir. İki saati aşan kısma ilişkin ücret aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde uyuşmazlığın konusu dikkate alınarak tarifenin birinci kısmına göre karşılanır. 

Arabulucudan Sonra Kaç Gün İçinde Dava Açılmalı?

Arabuluculuk sürecinde tarafların anlaşamaması durumunda toplantı, anlaşamama tutanağı ile sona erdirilir ve bu durumda isteyen taraf dava yoluna başvurabilir. 

Arabuluculuk aşamasından sonra dava açma süresi uyuşmazlığın türüne göre değişmektedir. Mesela işe iade davasında fesih tarihinden itibaren 1 ay içinde dava açılması gerekir.

İşe iade davası başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir